1. Nie czuję się aż tak wielkim grzesznikiem

Zauważmy, że wiele współczesnych nurtów myślowych próbuje nas przekonać, że pojęcie grzechu należy do przeszłości. Przypomnijmy zatem, że - aby uznać się za grzesznika, potrzeba:

-    odwagi uwierzenia, ze jest się wolnym, nawet pośród wielorakich uwarunkowań życiowych. Kto się spowiada, ten uznaje, ze zgrzeszył z własnej winy;

-    wiary w istnienie Prawa, które Bóg stawia przed nami jako przykazanie. Kto się spowiada, też uznaje, że nie zawsze był wierny przykazaniom miłości Boga i bliźniego.

2. Wciąż od nowa popełniam te same grzechy

To stwierdzenie - będące wyrazem zniechęcenia - jest, zdaniem niektórych, dowodem, że nasze spowiedzi nie służą niczemu.

Ma ono jednak tę dobrą stronę, że przypomina nam o konieczności podejmowania dokładnych i praktycznych postanowień w chwili odbycia spowiedzi: chodzi o to samo postanowienie i pragnienie zmiany, które chcemy poddać uświęcającemu działaniu rozgrzeszenia, udzielanego przez kapłana. Jeżeli nasze spowiedzi są nieskuteczne, dzieje się tak często dlatego, że nie podjęliśmy właściwego postanowienia: takiego, które byłoby wyrazem naszych prawdziwych potrzeb i możliwości.

Pamiętając o tym, nie powinniśmy jednak dziwić się częstemu popadaniu w te same grzechy. Jak dobrze, że Bóg chroni nas przed popełnianiem grzechów nowego rodzaju!

W mocnym postanowieniu, które podejmujemy, możemy być zupełnie szczerzy, nawet, jeśli znając naszą ludzką słabość przewidujemy, że może ona nas znów doprowadzić do kolejnego upadku. Nasz charakter i nasze słabości pozostają przecież, niestety, wciąż te same!

Inaczej mówiąc, kiedy się spowiadam, nie podejmuję postanowienia,, że już nigdy nie będę się spowiadał, ponieważ nie mogę być pewien, że nie będę już grzeszył! Przeciwnie - uznaję, że jestem i do samej śmierci pozostanę grzesznikiem potrzebującym przebaczenia.

3. Nie wiem, co mam mówić

Dawniej, przygotowującym się do spowiedzi polecano przeprowadzenie rachunku sumienia w oparciu o dziesięć przykazań Bożych i pięć przykazań kościelnych.

Dziś nie bardzo już wiemy, co jest grzechem, a co nim nie jest! Nie wiemy już w każdym razie, z czego się spowiadać. Niezwykle ruchliwe życie, jakie obecnie prowadzi wielu z nas, wydaje się nie sprzyjać życiu wewnętrznemu, ani rachunkom sumienia.

Jezus, jak wiemy, nie przyszedł znieść dziesięciu przykazań: nadal więc możemy spowiadać się według nich. Kościół jednak wzywa nas dziś do coraz częściej do przyglądania się naszemu życiu także w świetle wymagań ewangelicznych:

-    Panie, mówisz mi, że mam się zbytnio nie troszczyć o jutro, a ja boję się, że...

-    Mówisz mi, że mam kochać mojego bliźniego tak, jak Ty go kochasz, a ja go kocham o wiele mniej.

-    Mówisz mi, że mam się modlić i nie ustawać, a ja modlę się o wiele mniej i o wiele gorzej.

Konsekwentnie, dobrze jest też uświadomić sobie, w jaki sposób, grzeszymy myślą, słowem, uczynkiem i zaniedbaniem.

Słusznie też mówi się dziś tak wiele o naszej współodpowiedzialności za wszelkie zło i niesprawiedliwości na świecie (głód i niedożywienie, AIDS, wojny, nierówności społeczne, rasizm, tortury itd.).

Jednakże te grzechy zbiorowe, za które rzeczywiście ponosimy pewną odpowiedzialność, nie powinny przesłaniać nam grzechów osobistych. Nie ma nic bardziej zniechęcającego niż ciągłe mówienie o grzechach całego świata, z którym nie łączyłoby się realistyczne widzenie tego, co my sami możemy zrobić już teraz, dzisiaj, sami czy razem z innymi, aby świat stał się lepszy.

4. Nie czuję potrzeby spowiadania się

Rzeczywiście, nie zawsze wykonujemy czy chcemy wykonać nawet takie rzeczy, które są bardzo potrzebne. Pomyślmy choćby o tym, co czujemy w przeddzień koniecznej operacji chirurgicznej! Nie możemy jednak opierać naszego życia chrześcijańskiego wyłącznie na tym, czego chcemy czy czegoś nie chcemy.

Ryzykowalibyśmy bowiem wówczas zaniedbanie obiektywnie ważnych spraw: modlitwy, troski o ubogich, wielu naszych zaangażowań, itd.

Ogromna rola spowiedzi nie polega przede wszystkim na zaspokojeniu psychicznej potrzeby zwierzania się. Podczas spowiedzi kapłan jest bardziej pośrednikiem, którego prosimy o pomoc w uzyskaniu Bożego przebaczenia aniżeli słuchaczem naszych zwierzeń.

Należy jednak przyznać, że jest w spowiedzi także i ów element zwierzania się. Kapłan jest często pełnym podziwu świadkiem duchowego i psychicznego wyzwolenia, które osiąga penitent zrzucający z siebie brzemię szczególnie ciężkich grzechów: jakiś wstydliwy nałóg, jątrzącą nienawiść, dzika zazdrość, niewierność małżeńska czy długi ciąg kłamstw. Oczywiście, świadomość faktu, że spowiednik jest zobowiązany do bezwzględnego zachowania tajemnicy, bardzo ułatwia zwierzenie się.

Pewien stary kapelan więzienny, który towarzyszył wielu przestępcom kryminalnym w ich ostatniej drodze - a czynił to przez wiele lat - opowiedział, nie zdradzając przy tym żadnego sekretu, co najbardziej go uderzało przez cały ten czas. Otóż, wczesnym rankiem, w dniu, w którym miała odbyć się egzekucja, najwięksi zbrodniarze nigdy nie oskarżali się z czynów, za które zostali skazani na śmierć, i które były znane wszystkim, lecz szukali w pamięci najbardziej ukrytych grzechów młodości, które stały się początkiem ich życiowej porażki.

5. Spowiadanie się jest zbyt upokarzające

Zarzut ten może skutecznie odeprzeć jedynie wierne przedstawienie istoty sakramentu spowiedzi. Spowiedź nie jest pokutą ani upokorzeniem, które Bóg chciałby nam narzucić, zanim udzieli nam swego przebaczenia.

Poczucie upokorzenia, które może towarzyszyć wyznaniu grzechów, znika zresztą, jeśli pamiętamy, że:

-    kapłan także jest grzesznikiem i również musi się spowiadać;

-    uczciwość i prostota, z jakimi penitent wyznaje swoje grzechy, zwykle budzi w kapłanie podziw dla jego dojrzałości;

-    szczerość wyznania wywiera na nim większe wrażenie niż same grzechy, ponieważ one nie są dla spowiednika żadną nowością;

-    tym, co naprawdę przedstawiamy Bogu w obecności kapłana, nie jest lista naszych grzechów, lecz pokorne uznanie, że jesteśmy grzesznikami i nasza chęć wyjścia z tego stanu.

Nie zapominajmy wreszcie, że zawsze możemy wybrać na spowiednika takiego kapłana, u którego łatwiej nam się spowiadać. Znalezienie kogoś takiego może być niekiedy bardzo trudne, lecz daje ogromnie wiele.

6. Wyznaję moje grzechy bezpośrednio Bogu, jak protestanci.

To często powtarzane stwierdzenie bierze się po prostu z niewiedzy. Nie brak bowiem protestantów, którzy się spowiadają! Sam Marcin Luter często powtarzał, że ogromnie wiele korzystał na przystępowaniu do tego sakramentu i miał nadzieję, iż jego zwolennicy nigdy z tego nie zrezygnują! "Nie chcę, aby ktokolwiek odrzucał spowiedź uszną i nie zamieniłbym jej na żadne skarby świata. Dawno zostałbym pokonany i pożarty przez szatana, gdybym nie korzystał ze spowiedzi" (Wittenberga, marzec 1522 roku).

Podczas jednej z konferencji pewien pastor protestancki dostarczył wymownego przykładu wzrostu wartości tego sakramentu wśród swoich współwyznawców: architekci w Niemczech mieli zwyczaj budowania przy protestanckich zborach obszerniejszych zakrystii, celem ułatwienia spotkania wiernych z duszpasterzem podczas udzielania sakramentu pokuty. Wymowy tego faktu nie zmienia inne rozumienie tego sakramentu przez katolików i protestantów.

Jest oczywiste, że - aby się spowiadać - trzeba wierzyć całym sercem, że Jezus Chrystus pozostawił swojemu Kościołowi kapłanów, którzy mogliby ważnie sprawować Eucharystię i ważnie odpuszczać grzechy, odpowiadając w ten sposób na ludzkie pragnienie pojednania się z Bogiem. Możemy łatwo odszukać w Ewangeliach fragmenty stwierdzające, że Chrystus udzielił swoim Apostołom i ich następcom władzy odpuszczania grzechów (Mt 16, 19; Mt 18, 18; J 20, 23).

Praktykę spowiedzi indywidualnej, jaką znamy obecnie, Kościół wprowadził stosunkowo późno - w V wieku, w Irlandii, w czasach św. Patryka. Kiedy na początku VII wieku mnisi św. Kolumbana przybyli z Irlandii na kontynent, aby ochrzcić Galię (Francję), zwyczaj spowiedzi indywidualnej rozszerzył się na całe państwo Karola Wielkiego, później zaś na cały Kościół zachodni. Uroczyście zatwierdzono go na IV Soborze Laterańskim w 1215 roku.

Niektórzy chrześcijanie pytają zatem, czy Kościół nie powinien wrócić do praktyki tego sakramentu z pierwszych wieków chrześcijaństwa, kiedy to istniał wyłącznie obrzęd pojednania dla grzeszników publicznych?

Jednak, jak zauważa ojciec Bernard Bro, dominikanin, warto się zastanowić, dlaczegóż to niektórzy chcą być postępowi w pewnych dziedzinach duszpasterstwa, a w innych są za powrotem do jak najbardziej niepewnej przeszłości? Oczywiście, Kościół nie zamierza w najbliższym czasie porzucić praktyki sakramentu pokuty, która przyniosła i nadal przynosi tyle dobrego. Iluż nawróconych może zaświadczyć, że wyznanie przez nich grzechów kapłanowi nie tylko nie zubożyło ich, ale wyzwoliło i wprowadziło na drogę zaufania i miłości!

Ostateczne nawrócenie ojca Karola de Foucald po jego spowiedzi przed księdzem Huvelinem w parafii św. Augustyna w październiku 1886 roku jest tego tylko jednym z bardzo wielu przykładów!

Warto też pamiętać, że nawet jeśli regularnie spowiadamy się wobec kapłana, przecież jeszcze częściej czynimy to wobec Boga. Mówimy Mu przecież każdego dnia: 'Ojcze. odpuść nam nasze winy' oraz 'Panie, zmiłuj się nad nami!'

7. konfesjonał mnie krępuje

Wielu chrześcijan życzyłoby sobie, aby archaiczny mebel, konfesjonał - pomysł jego skonstruowania narodził się dopiero w XVI wieku - zastąpiono obszerniejszą i mniej mroczną rozmównicą, w której wierni mogliby, jeśli zechcą, porozmawiać prawdziwiej, głębiej, i bardziej osobiście ze swoim spowiednikiem.

Już w XIX wieku proboszcz z Ars, św. Jan Maria Vianney, miał zwyczaj spowiadać mężczyzn osobno, w zakrystii. Również wiele kościołów - zwłaszcza bazylik i sanktuariów pielgrzymkowych - dokonało tej zmiany ku wielkiej radości wiernych, nawet jeśli na początku wielu pogubiło się wskutek tego nowego sposobu spotykania się z kapłanem.

Z drugiej strony, jakiekolwiek byłoby owo nowe, dostosowane do nowych potrzeb, miejsce spowiedzi, nie mamy przecież obowiązku opowiadać całego naszego życia. Wartość spowiedzi nie zależy od czasu jej trwania.

8. Księża są zbyt zajęci innymi sprawami, by mieli słuchać spowiedzi.

Posługa uzdrawiania i troski o życie duchowe jest, wbrew pozorom, bardzo ważną częścią posługi kapłańskiej. Odbieranie grzesznikom możliwości czy łatwości spowiadania się jest odbieraniem im prawa do osobistego spotykania się z Jezusem, a to, że Jezus pragnął spotykać się przede wszystkim z grzesznikami, widać na każdej stronie Ewangelii. Jezus nigdy nie dokonał żadnego fizycznego czy moralnego uzdrowienia bez osobistego nałożenia rąk na proszącego, albo bez zapytania go o wiarę i o to, czego chce.

9. Wolę wspólne nabożeństwa pokutne.

Te przyniosły już swoje owoce i nadal będą przynosić. Dobrze, że chrześcijanie wspólnotowo i w sposób uporządkowany przeżywają swoją sytuację grzeszników, potrzebujących przebaczenia. Korzystne dla nich jest gromadzenie się na wspólne słuchanie Słowa Bożego i zgoda, by ono poruszało i kierowało ich postępowaniem. To ważne, aby uświadomili sobie swoją zbiorową odpowiedzialność, by stawali się zdolnymi do wybaczania sobie nawzajem przykrości i oziębłości, by wreszcie umieli jednoczyć się w prawdzie, nie tylko przez zwykłe podanie sobie ręki.

Kościół jednak wymaga od nich ponownego odkrycia dobrodziejstwa indywidualnej spowiedzi, której wpływ na życie społeczne i na ewangelizację świata jest skądinąd oczywisty. Ten rodzaj spowiedzi pozostaje nadal dla wielu wiernych najlepszą okazją do skorzystania również z kierownictwa duchowego, spełnianego przez kapłana dla wzrostu ich chrześcijańskiego życia.

10. Bóg nie wymaga aż tyle, by udzielić przebaczenia.

Wielu chrześcijan jest przekonanych, że Bóg, objawiający się w Ewangeliach jako Ojciec, wyczekujący na najmniejszy znak nawrócenia ze strony swoich dzieci, nie wymaga od nich ustalonej i obowiązkowej formy spowiedzi, aby udzielić im swego przebaczenia.

Jakże jest to prawdziwe! Miłosierdzie naszego Boga jest jak ocean. Przecież już wybaczył milionom mężczyzn i kobiet, którzy nigdy się nie spowiadali: muzułmanom, Żydom, ludziom dobrej woli, którzy nie wierzyli w wartość sakramentu pojednania, ale w głębi swych sumień uznali swoje grzechy.

A jednak to przez Chrystusa-Zbawiciela Ojciec zsyła swojego Ducha do serc ludzi, aby ich uzdrawiać i oczyszczać. I przez Jezusa związał Go z nierozerwalnie z Kościołem. Jak wyraził to Izaak, opat cysterskiego klasztoru Stella z XII wieku: 'Kościół nie może niczego przebaczać bez Chrystusa, natomiast Chrystus nie chce niczego przebaczać bez Kościoła. Strzeż się, abyś nie oddzielał Głowy od ciała; nie przeszkadzaj istnieć całemu Chrystusowi; ponieważ jak Chrystus nigdzie nie jest cały poza Kościołem, tak i Kościół nie jest całością poza Chrystusem.'

Wielka jest tajemnica nierozerwalnej jedności Chrystusa i Jego Kościoła w dziele zbawienia wszystkich ludzi, i szczęśliwi są chrześcijanie, mogący przeżywać ten aspekt swojej wiary w sakramencie pojednania. Głoszą oni, że Chrystus poprzez Kościół zawsze udziela oczyszczającej mocy Ducha Świętego. Działa On także w sercach tych, którzy nigdy nie uklękli u kratek konfesjonału.

1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6

Home | Z Katechizmu | Stałe Konfesjonały | Literatura | Porady | FAQ | Inne

Copyright (C) Salwatorianie 2000