Spowiedź święta

Literatura - artykuły

Home|Z Katechizmu|Stałe Konfesjonały|Literatura|Porady|Inne

Spowiedź tylko indywidualna

Sobór Trydencki nauczał, że do pełnego i doskonałego odpuszczenia grzechów wymagane są u penitenta jako elementy składowe trzy akty: żal, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie. Ta nauka pozostaje wciąż aktualna. Rozgrzeszenie ogólne jest możliwe niemal wyłącznie w przypadku niebezpieczeństwa utraty życia.

W dokumencie Świętej Kongregacji Nauki Wiary z 16 czerwca 1972 r. "Normy duszpasterskie dotyczące udzielania sakramentalnego rozgrzeszenia ogólnego" już na wstępie czytamy: "Chrystus Pan ustanowił sakrament pokuty, by wierni, którzy popełnili grzechy, otrzymali od Miłosierdzia Bożego przebaczenie wyrządzonej Bogu zniewagi oraz dostąpili pojednania z Kościołem" (por. Konst. Lumen gentium, 11). Uczynił to wtedy, gdy Apostołom i ich prawowitym następcom udzielił władzy odpuszczania i zatrzymywania grzechów (por. J 20, 22n).

W latach siedemdziesiątych wielu księży biskupów ordynariuszy wyrażało w listach do Stolicy Apostolskiej zaniepokojenie trudnościami, jakie napotykają ich wierni w przystępowaniu do spowiedzi indywidualnej z powodu braku księży na niektórych terenach, a z drugiej strony pojawiającymi się dążeniami i (niestety!) praktyką nieprawidłowego udzielania rozgrzeszenia sakramentalnego wielu osobom, wyznającym swe grzechy tylko w sposób ogólny. Dlatego też księża biskupi prosili Stolicę Apostolską, by zgodnie z prawdziwą naturą sakramentu pokuty przypomniała ludowi Bożemu konieczne warunki dotyczące prawidłowego korzystania z tego sakramentu i ogłosiła odpowiednie normy. Odpowiadając na te sugestie, Święta Kongregacja Nauki Wiary wyjaśniła, że należy ściśle zachować wspomniane na wstępie nauczanie Soboru Trydenckiego i wiernie stosować je w praktyce. "Należy więc potępić - stwierdzono w dokumencie - wprowadzony w niektórych miejscach zwyczaj, według którego przyjmuje się, że można zadośćuczynić nakazowi sakramentalnego wyznawania grzechów śmiertelnych dla otrzymania rozgrzeszenia przez samo ogólne lub dokonane wspólnie wyznanie grzechów. (...) Indywidualne i pełne wyznanie grzechów oraz rozgrzeszenie pozostaje jedynym zwyczajnym środkiem, dzięki któremu wierni pojednują się z Bogiem i Kościołem, chyba że niemożliwość fizyczna lub moralna zwalnia z takiej spowiedzi".

Watykański dokument stwierdza dalej jednoznacznie, że - w szczególnych okolicznościach - powstaje sytuacja, kiedy wolno, a nawet należy udzielić rozgrzeszenia w sposób ogólny grupie penitentów bez wcześniejszego indywidualnego wyznania grzechów. Może to mieć miejsce przede wszystkim wtedy, gdy grozi niebezpieczeństwo śmierci, a brak czasu nie pozwala kapłanowi lub kapłanom, chociaż byliby obecni, na wysłuchanie grzechów poszczególnych penitentów. W takim wypadku każdy kapłan ma władzę udzielania rozgrzeszenia ogólnego wielu penitentom, zwracając się, jeśli czas na to pozwala, z bardzo krótkim wezwaniem, by każdy wzbudził akt żalu. Sytuacja taka może mieć miejsce na przykład na pokładzie samolotu, gdy staje się jasne, że za moment może dojść do tragedii.

W krajach misyjnych, poza przypadkiem niebezpieczeństwa śmierci, wolno kapłanowi sakramentalnie rozgrzeszyć równocześnie wielu wiernych, którzy wyznali grzechy w sposób ogólny wtedy, gdy uwzględniwszy liczbę penitentów, brakuje spowiedników, którzy mogliby wysłuchać wyznania grzechów poszczególnych osób w odpowiednim czasie. Chodzi więc o sytuację, w której penitenci - bez własnej winy - byliby pozbawieni przez dłuższy czas łaski sakramentalnej. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy spowiednicy mogliby być do dyspozycji.

W dokumencie podkreśla się, że zadaniem księży biskupów ordynariuszy jest troska o to, by nie brakowało spowiedników. Jeżeli już dochodzi do sytuacji, że wierni korzystają z rozgrzeszenia ogólnego, to muszą być odpowiednio przygotowani przez kapłanów. Muszą też pamiętać, że są zobowiązani w najbliższym możliwym czasie wyznać indywidualnie kapłanowi grzechy ciężkie.

Przepisy zawarte w dokumencie Świętej Kongregacji Nauki Wiary zostały potwierdzone w Kodeksie Prawa Kanonicznego w kan. 961-963.

źródło: "Nasz Dziennik", 1 września 2000, nr 204, s. 7


Inne artykuły:

Home | Z Katechizmu | Stałe Konfesjonały | Literatura | Porady | Inne